عنوان کتاب :پیام وپاسخ در روابط عمومی

عنوان کتاب: پیام وپاسخ در روابط عمومی

اثری از استاد محمد حسین رحمانی

شاعر و نویسنده بروجردی

نویسنده:محمدحسین رحمانی

تهران:شولا،زمستان 1392

شابک :4-51-7770-964-978

راهنمایی برای پیام های نوشتاری در روابط عمومی ها

دکترامیدعلی مسعودی

هیات علمی دانشگاه سوره

[email protected]

مقدمه

درحوزه فعالیت های روابط عمومی ها،برقراری ارتباط با افراددردرون سازمان به مناسبت های مختلف از یک سو وارتباط با رسانه ها از سوی دیگر،همواره از اهمیتی والا برخورداربوده است. درارتباطات درون سازمانی ،روابط عمومی در شادمانی هاوسوگواری های همکاران چه ازطریق صدورپیام وچه از طریق حضور درمراسم ،ارتباط خودرابا همکاران برقرارمی سازد وسازمان را درراه رسیدن به اهداف مشترک اعضا یاری میرساند.ارتباط سازمان با رسانه ها از آن جهت اهمیت می یابد که سازمان از طریق رسانهها با مخاطبان انبوه خود درجامعه ارتباط برقرار می کند.

کتاب پیام وپاسخ در روابط عمومی ناظر بر دو بعد ارتباط یعنیارسال پیام وپاسخ به پیام های دریافتی است. پس در این ارتباط، روابط عمومی متکلم وحده نیست بلکه بهوظیفه گوش دادن به دیگران وپاسخ دادن به آن ها نیز باید اهتمام ورزد.

درباره ضرورت تدوین وتالیف چنین کتابی در پیشگفتار آمدهاست:«نگارش در سازمان های اداری ایران که غالبا درزمره وظایف روابط عمومی های اینسازمان ها بوده ،همواره مشکلات ویا دست کم کاستی هایی داشته است واگر چه تاکنون دههاکتاب ارزشمندبا هدف تامین نیازهای نگارشی سازمان های اداری وحتی فراتراز آن هابه وسیله نویسندگان گرانمایه ای انتشاریافته واستادان ارجمند زبان و ادبیات فارسیوعلوم ارتباطات تمامی تلاش خودرا در آموزش درس "آیین نگارش"دانشگاه هایکشور وبرانگیختن ذوق دانشجویان به نگارش به کار برده اند؛ چنین به نظر می رسدکهدراین زمینه به انتشار کتاب های متنوع تر وتدریس بیشتری نیازمی باشد».درپاسخ بههمین نیاز است که نویسنده درسال 1386کتاب «گونه های نگارش در روابط عمومی »راتالیف وروانه بازارکرد.

محمدحسین رحمانی که خود عمری را در روابط عمومی وزارتارتباطات وفن آوری اطلاعات (پست وتلگراف وتلفن) گذرانده است دستی درادبیات وشعر همدارد او با تاثیرپذیری از برادرش زنده یاداستاد مهرداداوستا، نثری شسته رفته ومنظمدارد. کتاب اول او در زمینه پیام های ضروری درروایط عمومی ها«گونه های نگارشدرروابط عمومی»که درسال 1386 ازسوی انتشارات عطایی با استقبال گسترده ای رو به روشد. رحمانی دراین کتاب ودر چهارفصل اول درباره نویسندگی ونگارش، گونه هایی ازمکاتبات اداری، عناوین واصطلاحات مناسب نامه های اداری، رسم الخط زبان فارسیوعلامت گذاری درمتن، نکات ارزشمندی را برای همکاران شاغل در روابط عمومی ها یادآورشده بود. در42فصل دیگر کتاب624صفحه ای هم انواع مکاتبات درون وبرون سازمانی راارائه کرده بود. کتاب حاضر را درواقع باید جلد دوم آن کتاب تلقی کرد.

هدف اصلی کتاب

ازنظر نویسنده کتاب:«نگارش "پیام"و"پاسخ" عمده ترین ودرعین حال حساس ترین فعالیت های فرهنگی- نگارشیروابط عمومی ها را تشکیل می دهند ودراین رهگذر، اغلب روابط عمومی های ایران در نوشتنپیام های مناسب وقوی ونیز پاسخ های مستدل واقناعی مستاصل می باشند».(ص12). نویسندهبرای رفع این استیصال کتاب را تالیف کرده است. هدف ارائه نمونه های زیادی از نامههای روابط عمومی برای افراد وسازمان ها ورسانه ها است تا خوانندگان کتاب با آشنایی با این نمونه های متنوع بتوانند در نوشتننامه ها وبرقراری ارتباط نوشتاری موفق عمل کنند.

محورهای اصلی کتاب

کتاب در95 فصل تنظیم شده است ونویسنده دراین فصل ها انواعپیام های مکتوب از نامه ولوح تقدیر گرفته تاتراکت وپلاکارد وکتیبه را به مناسبتهای مختلف در این فصل ها ارائه کرده است.پیام های متنوع برای تبریک نوروزی اولینفصل کتاب را دربر می گیرنند6پیام کوتاه وبلند در فصل اول به تبرک نوروز وسال نواختصاص یافته است.تقدیر کسب عنوان اول،ترحیم،تسلیت،پیام روزهای نامگذاریشده،مکاتبه رسانه ای،پاسخ انتقادرسانه ای،معرفی وهدیه کتاب ومتن بروشور نمایشمحتوای دیگر فصل های نود وپنج گانه کتاب را شامل می شوند.نمونه های ارائه شده ازروابط عمومی شرکت مخابرات ایران که محل کار نویسنده کتاب بوده است،ذکر شده اند.اماهرنمونه ای می تواند با حذف عنوان شرکت مخابرات ،در دیگر روابط عمومی ها هماستفاده شود.تنوع پیام ها به اندازه ای است که تقریبا در هر موضوعی یک نمونه را میتوان درکتاب سراغ گرفت به عنوان مثال سنگ نبشته مزار برای یک مادر،یک عزیز ویکجوان ناکام(صص335-337)همچنین فصل 56 که با عنوان کلام وحی پیام هایی برای ایام حجوماه مبارک رمضان درخودداردودرفصل بعدی هم پیام هایی به مناسبت روزجهانی ارتباطاتوجامعه اطلاعاتی به چشم می خورد که با توجه به وظایف شرکت مخابرات، یادآورندهمناسبت های ملی وجهانی برای دیگر روابط عمومی ها است.

مخاطبان کتاب

گرچه مخاطبان اصلی کتاب همکاران شاغل در روابط عمومی هایوزارتخانه ها ،سازمان های دولتی وبخش خصوصی ونهادهای سیاسی،اقتصادی ،فرهنگی ومذهبیوشاغلان در مطبوعات است اما عموم علاقمندان به ارتباطات نوشتاری هم می توانندازپیشگفتار کتاب ونمونه های فراوان وکاربردی پیام های مکتوب کتاب برای ارتباطاتنوشتاری با افراد وسازمان ها استفاده کنند.اگر کتاب را قدمی درراه اصلاح مکاتباتاداری به حساب آوریم مخاطبان کتاب همه کارمندانی هستند که درادارات خود نیازمندنوشتن چنین نوشتارهایی در طول خدمت خود درادارات می باشند.

جایگاه کتاب در حوزه روابط عمومی

از میان فعالیت های روابط عمومی که دراغلب کتاب های آموزشیودانشگاهی بدان ها اشاره شده است.تقریبا بجز سه فعالیت پژوهش وافکارسنجی،برنامهریزی وارزیابی دیگر فعالیت های روابط عمومی ها بدون ارتباط نوشتاری امکان اجراییندارند.از جمله این ارتباطات؛ارتباط با رسانه هاست که شامل کنفرنس خبری،مصاحبهها،تهیه وارسال خبر،یادداشت ومقاله مطبوعاتی، گزارش، بیانیه مطبوعاتی، تکذیبیهو....می باشد.

در فعالیت های دیگر مانند ارتباطاتمردمی،کارمندی،انتشارات،گردهمایی،نمایشگاه وتبلیغات هم روابط عمومی ها بناگزیرنیازمند ارتباطات نوشتاری اند.همین نیاز است که جایگاه کتاب را درمیان کتاب هایآموزشی به عنوان یک راهنما وهندبوک مشخص می کند.

نقد کتاب

نویسنده کتاب پیام وپاسخ در روابط عمومی را ادامه وتکمیلکننده کتاب گونه های نگارش در روابط عمومی می داند.(ص12)به همین خاطر آنچه را کهدر آموزش نگارش در فصل های اول تاششم کتاب گونه های نگارش در روابط عمومی کهتقریبا 65 صفحه از کتاب را شامل می شد ونکات مهمی را درباب شیوه های نگارشآموزش میداد، در کتاب دوم حذف کرده اند. دراین درسنامه ضمن ارائه تعریف نویسندگی به معرفیانواع نگارش پرداخته شده وسپس انواع نامه وگونه هایی از مکاتبات اداری مانندحکم،دستورالعمل،بخشنامه وابلاغ معرفی شده اند. عناوین واصطلاحات مناسب نامه نگاریمانند حجت الاسلام،ثقه الاسلام ،هنرمندگرامی ،استاد ارجمندوحتی اصطلاحات بعد ازنام ها مانند:مهاجر الی الله،دامه برکاته،مدظله العالی وایده الله تعالی واز همه مهمتررسم الخط فارسی که همواره محل نزاع وتردید نویسندگان بوده است.همه وهمه درایندرسنامه آمده است ونویسنده در کتاب اخیر؛ این درسنامه مهم را حذف کرده است واینامر برای کسانی که کتاب اول را نخوانده اند ویا به آن دسترسی ندارند نوعی خسرانوزیان به شمار می آید.

پیشنهاد می شود مولف محترم درتجدید چاپ کتاب، خلاصه ای ازاین درسنامه را به ابتدای کتاب بیافزایند.

ایراد دیگری که خودنویسنده هم برآن واقف بوده ودرابتدایکتاب هم بدان اشارتی داشته است.آوردن نمونه ها از شرکت مخابرات است.مولف می توانددر چاپ بعدی نمونه هایی از شرکت های خصوصی ویا دولتی دیگر هم بیاورد تا تنوع پیامها بیشتر شود.

مسئله دیگری که می توان به آن اشاره کرد فصل بندی کتاب بدونرعایت بخش بندی است.می دانیم که هرکتابی از چند فصل وهرفصلی از چند بخش تشکیل میشود .مولف کتاب را در 95 فصل ارائه کرده است درحالی که به آسانی می توانستند فصلهای 1تا19 را تحت عنوان فصل تبریک،فصل بندی کرده واز1تا19 هم بخش ها را دسته بندیمی نمودند.چنین است فصل های 20 تا 40 که می تواند باعنوان تقدیر وسپاس در فصل دومارائه شود وقس علیهذا....

اگر مهمترین فصل های کتاب را 71تا73 بدانیم یعنی فصل هایپاسخ کلاسیک رسانه ای،پاسخ طنز رسانه ای و پاسخ انتقاد رسانه ای؛جای اصلاحیهوتکذیبیه را دراین فصل ها کاملا خالی می بینیم.درحالی که می دانیم در ارتباطاترسانه ای روابط عمومی ها،اصلاحیه وتکذیبیه کاربرد فراوان وروزمره دارند.

جمع بندی

انتشار کتاب پیام وپاسخ درروابط عمومی به عنوان یک کتابراهنما در نوشتن پیام های مکتوب وبرقراری ارتباط مکتوب بین سازمان واشخاص یانهادها وسازمان های دیگر فرصت مغتنمی برای همکاران مطبوعاتی وروابط عمومی ها فراهمکرده است تا با درپیش رو داشتن صدها نمونه ویرایش ونگارش یافته از پیام های مکتوبدر نوشتن پیام های خود دقت نظر بیشتری را اعمال نمایند.نتیجه این دقت نظر هاپالایش وویرایش پیام های نوشتاری در روابط عمومی ها ورسانه های جمعی ما خواهد بود.با توجه به ماندگاری اسناد ارتباطات مکتوب نسبت به ارتباطات شفاهی،هرگونه اصلاحیدر این گونه از ارتباطات می تواند درشکل گیری مناسب تر ارتباطات در درون جامعهدرحال توسعه کشورمان نتایج درخشان وبرجسته ای داشته باشدودر کاهش عوامل موثر درعدمارتباط بخش های گوناگون جامعه با یکدیگر موثر باشد.